Ҳар қандай бошланғич SIM-картали пакет, ҳатто акция давомида бепул олинган бўлса ҳам, махсус PIN, PIN2, PUK ва PUK2 кодлари бўлган қўшимчани ўз ичига олиши керак, уларни эслаб қолиш ва ҳеч кимга ошкор қилмаслик тавсия этилади. Бироқ, ҳар бир кўрсатмадан узоқда сиз бундай кодлар нима учун кераклиги ва фойдаланувчи учун қандай имкониятлар очиқлиги ҳақида маълумот топишингиз мумкин.
Оператор, анъанага кўра, SIM-картани сотишда у тўртта асосий кодлари ёзилган кўрсатма ёки қўшимча билан бирга келади: PIN, PIN2, PUK ва PUK2. Бундай турлича номларни ихтиро қилишда оператор қўйган асосий вазифа абонентни ҳимоя қилиш эди. Савол шундаки, агар сиз ўзингизни фақат биттаси билан чеклашингиз мумкин бўлса, нима учун бунинг учун 4 та код керак? Аслида, SIM-картага кириш фақат битта код — PIN-код билан ҳимояланган. Айнан у сиздан телефонни ёққанингизда уни киритишингизни талаб қилади. Аммо код фойдаланувчи томонидан ўзгартирилган ва унутилган деб ҳисобланг, бу жуда тез-тез содир бўлади. Маълумки, учта нотўғри киритиш уринишидан сўнг, PIN-код блокланади ва уни қайта киритишнинг иложи йўқ, ҳатто уни ниҳоят эслаб қолсангиз ҳам. Бу атайлаб қилинган — ахир, қулайлик учун PIN-код атиги тўртта рақамдан иборат бўлиб, кўп сонли уринишлар ёрдамида олиш жуда реалдир. PIN-кодни унутган оломон томонидан қамал қилинган операторларнинг хизмат кўрсатиш марказлари билан бу ҳолатда нима бўлишини тасаввур қилиш мумкин. PUK коди ёзилган қўшимча айнан шу мақсадда ишлатилади. Унинг асосий вазифаси PIN-кодни очишдир.
Ҳисоб-китобларга кўра, PIN-кодни уч марта нотўғри киритган ҳолда, фойдаланувчи (агар у ушбу SIM-картанинг ҳақиқий эгаси бўлса) PUK кодидан фойдаланиб, ўзига керакли қўшимчани топади ва киришни блокдан чиқаради. Бу ерда ҳам киришга уринишлар чегараси мавжуд — максимал 10. Агар бу рақам ошиб кетган бўлса, SIM-картани ҳеч нарса сақламайди. Бундан ташқари, PIN2 коди ҳам мавжуд, у энди SIM-карта хавфсизлиги учун эмас, балки операторнинг маълум функциялари ва қўшимча хизматларига кириш учун жавобгардир. Масалан, қўнғироқ нархини кўрсатиш функцияси ёки қўнғироқларни тақиқлашнинг айрим турлари ушбу код билан ҳимояланган бўлиши мумкин. Бироқ, код доираси жуда тор эканлигини ҳисобга олсак, абонентларнинг жуда оз қисми ундан фойдаланади. PUK2 коди, сиз тахмин қилганингиздек, агар охиргиси кетма-кет бир неча марта нотўғри киритилган бўлса, PIN2-кодни блокдан чиқариш учун хизмат қилади. Агар бошланғич тўплами учун қўшимчада фақат иккита код мавжуд бўлса, қўрқманг — PIN ва PUK1. Баъзи операторлар ва SIM-карталар PIN2 ва PUK2 кодларини қўллаб-қувватламайди ва «хавфсиз» функцияларга кириш учун тўғридан-тўғри телефон клавиатурасидан киритилган пароль ишлатилади.
Телефон коди PIN ва PUK кодларидан ташқари, асосий вазифаси телефоннинг маълум функцияларига киришни чеклашдан иборат бўлган «телефон коди» ҳам ишлайди. Дастлаб, телефонда код йўқ (фойдаланувчи уни ўзи ўрнатиши керак) ёки стандарт код ўрнатилади (турли ишлаб чиқарувчиларнинг телефонлари учун у «0000» ёки «1234» бўлиши мумкин, бу фойдаланиш йўриқномасида кўрсатилган). Киришга чекланган миқдордаги уринишлар ҳам берилади, агар чегара ошиб кетган бўлса, код блокланади, шундан сўнг ушбу код билан ҳимояланган вариантларнинг ҳолатини ўзгартириш мумкин эмас. Унутилган телефон кодини топиш ишламайди ва операторга қўнғироқ қилиш ҳам ёрдам бермайди. Агар телефон коди блокланган бўлса, чиқишнинг ягона йўли милтиллашдир (ихтиёрий равишда маълумот кабели, шахсий компьютер ва махсус дастурлар ёрдамида қулфни очиш).
Келинг, хулоса қилайлик PIN-код SIM-картага кириш ва ундан рухсатсиз фойдаланишнинг олдини олиш учун мўлжалланган шахсий тўрт хонали коддир. PUK коди, агар PIN-код уч марта нотўғри киритилган бўлса, SIM-картани қулфдан чиқариш учун универсал коддир. PIN2 — бу телефоннинг турли функцияларига ёки оператор хизматларига рухсатсиз киришни олдини олувчи шахсий код PUK2 универсал PIN2 блокдан чиқариш кодидир. Телефон коди — бу телефон хусусиятларига ёки фойдаланувчининг шахсий маълумотларига рухсатсиз киришни чекловчи пароль.
Диққат! PIN-кодни унутиб қўйсангиз нима қилиш керак:
- 4 та рақамни эслаб қолиш унчалик қийин эмас, эслаб қолишга ҳаракат қилинг. Агар сиз кодни ўзгартирмаган бўлсангиз, стандарт кодни киритишга ҳаракат қилинг.
- Бошланғич пакетдан ўрашни топинг. Қўшимчада унутилган PIN-кодни очадиган PUK код мавжуд.
- Агар PIN-код аллақачон блокланган бўлса, лекин SIM-картадаги пакет топилмаса, операторга мурожаат қилинг. Шу билан бирга, максимал шахсий маълумотларни тақдим этиш тавсия этилади: исм, фамилия, паспорт, телефон рақами, охирги қўнғироқнинг тахминий санаси ва SMS, шунингдек, қайси рақамлар кўпинча қўнғироқ қилингани ва ҳ.к.
